Για όσους/ες δεν γνωρίζουν, “επάρατος” θα πει αυτός που “σέρνει κατάρα”, ο “καταραμένος”. Και η αλήθεια είναι ότι η φράση “επάρατη νόσος” αποτελεί ένα λεκτικό κλισέ, ειδικά όταν πρόκειται να υπονοήσει τον καρκίνο και μάλιστα όταν αυτός καθίσταται θανατηφόρος για το πρόσωπο που προσβάλει.

Συνεδκοχικά, λοιπόν, όταν λέμε για κάποιον/α ότι πάσχει ή πέθανε από την “επάρατη νόσο” περιποιούμε προσβολή στο πρόσωπό ή τη μνήμη του, ακριβώς επειδή τον/την χαρακτηρίζουμε εμμέσως ως “καταραμένο/η”. Και, αυτό σε μια σύγχρονη κοινωνία αποτελεί επονείδιστο γεγονός.

Δεν είμαστε πια στους καιρούς που οι μάγισσες ρίχνονταν στην πυρά ή που ο Μάγος της φυλής διάβαζε το ξόρκι για να φύγει το θανατικό. Είμαστε – ευτυχώς- σε μια περίοδο που σε παγκόσμιο επίπεδο η Επιστήμη έχει κάνει σημαντική πρόοδο και είναι πλέον απολύτως ασφαλές να λέμε ότι καμία ασθένεια δεν είναι κατάρα ή καταραμένη. Η Επιστήμη γνωρίζει πλέον ότι οι ασθένειες έχουν γενεσιουργές αιτίες, αλλά κυρίως γνωρίζει ότι για όλες τις ασθένειες υπάρχουν ενδεδειγμένοι τρόποι διαχείρισης ή/και (απο)θεραπείας. Γι’ αυτό, άλλωστε, όταν ασθενούμε, επισκεπτόμαστε τον γιατρό και όχι κάποιον γητευτή ή κάποια ξεματιάστρα.

Είναι καθ’ όλα σεβαστές οι λαϊκές δοξασίες που δημιουργούν το φολκλορικό υπόβαθρο του έθνους ημών, αλλά κάποτε πρέπει να ξεπεραστούν και να αποθηκευτούν ως κληροδότημα μεν, ανενεργό δε. Ειδικά όταν αυτές αφορούν την υγεία και ακόμη χειρότερα τις ζωές μας. Διότι, αν όντως αποδεχτούμε τον καρκίνο ως “επάρατη νόσο” αυτομάτως αποτασσόμεθα θεραπειών και μεθόδων καταπολέμησης του, εκτός εκείνων που εκπορεύονται από ξόρκια, φίλτρα, ματζούνια και ευχές – δηλαδή αποδεχόμαστε μόνο εκείνα που οδηγούν με απόλυτη ακρίβεια στον θάνατο.

Κι αν στην καθομιλουμένη είναι λάθος να χρησιμοποιούμε την έκφραση αυτή (σ.σ. “επάρατη νόσος”), όταν αυτή εντάσσεται σε επίσημες συλλυπητήριες ανακοινώσεις Νοσοκομείων και Ιατρικών Συλλόγων, τότε η επιλογή αυτή είναι περίπου εγκληματική. Συνιστά αναίρεση του ρόλου και του σκοπού που επιτελούν αυτοί οι φορείς και δεν είναι άλλος από την προάσπιση της υγείας και την παροχή όσο γίνεται αρτιότερων και αποδοτικότερων θεραπειών και μεθόδων διαχείρισης σε πάσχοντες και πάσχουσες.

Πώς λοιπόν θα επιτελεσθεί αυτός ο σκοπός, όταν έχουν το θράσος ή την αφέλεια να μιλούν για “καταραμένες αρρώστιες”; Κι ύστερα είναι και κάτι άλλο: τι λέμε σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που είτε παλεύουν με τον καρκίνο, είτε έχουν αποθεραπευτεί; Ότι νίκησαν την κατάρα; Και, αλήθεια, πιστεύει κανείς ότι αυτό τους/τις ενθαρρύνει ή εξυπηρετεί κάπως την αποθεραπεία τους;

Όχι, είναι η απάντηση. Άλλωστε, ήδη οι περισσότεροι Σύλλογοι/Οργανώσεις που ασχολούνται με τη διαχείριση του καρκίνου και των καρκινοπαθών, έχουν δημόσια τοποθετηθεί υπέρ της κατάργησης του συγκεκριμένου όρου. Αλλά, ως φαίνεται κάποιοι/ες στην προσπάθεια τους να “στολίσουν” ένα συλλυπητήριο μήνυμα, χρησιμοποίησαν την απαράδεκτη έκφραση, μάλλον απερίσκεπτα και άκρως προσβλητικά. Και φυσικά κανείς δεν σκέφτηκε να διορθώσει το λάθος.

Η αφορμή για το συγκεκριμένο κείμενο δόθηκε από τις συλλυπητήριες ανακοινώσεις του Νοσοκομείου της Αλεξανδρούπολης και του Ιατρικού Συλλόγου Έβρου για τον θάνατο του γιατρού Αξιώτη Γιακζίδη. Ο άνθρωπος αυτός έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 53 ετών, έχοντας ασθενήσει από καρκίνο. Και, σίγουρα δεν ήταν καταραμένος.