Πυρκαγιά στον Έβρο: Ένα μικρό χρονικό της τεράστιας καταστροφής

Το πρωί του Σαββάτου 19 Αυγούστου στην περιοχή της Μελίας στα όρια των δημοτικών ενοτήτων Αλεξανδρούπολης και Φερών εντοπίζονται μερικές μικρές εστίες φωτιάς- συνέπεια όπως όλα δείχνουν- των κεραυνών που είχαν χτυπήσει την περιοχή το προηγούμενο βράδι. Αν και η επέμβαση της πυροσβεστικής υπηρεσίας είναι γρήγορη, μία από τις μικρές εστίες εξελίσσεται σε “μεγάλη” και μέχρι τις 12.00 το μεσημέρι της ίδιας ημέρας συνιστά ευθεία απειλή για τη Νίψα, το Αετοχώρι, τα Πεύκα τα οποία είναι και τα πρώτα χωριά που δέχονται προτροπή εκκένωσης από το σύστημα προειδοποίησης 112.

Ο εφιάλτης ξεκινά.

Κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας η φωτιά επεκτείνεται γενικά στην ανατολική πλευρά του Δήμου Αλεξανδρούπολης και απειλούνται οι οικισμοί των Λουτρών, της Αγνάντιας, της Αμφιτρίτης, της Άνθειας και του Αρίστηνου. Η νύχτα είναι ιδιαίτερα δύσκολη ειδικά για τα Λουτρά.

Η Κυριακή 20 Αυγούστου βρίσκει την Αλεξανδρούπολη καλυμμένη με καπνό. Όλοι πλέον έχουν αντιληφθεί ότι η πυρκαγιά της προηγούμενης ημέρας δεν είναι απλά μια μεγάλη φωτιά, αλλά ένας σοβαρός κίνδυνος για την ευρύτερη περιοχή και η ανησυχία εντείνεται δραματικά. Στην επιχείρηση συμμετέχουν πληθώρα εναέριων μέσων, όμως η φωτιά αντί αντί να τιθασεύεται αγριεύει.

Η Κυριακή είναι δύσκολη ημέρα για τον οικισμό του Μαΐστρου, που επίσης εκκενώνεται ενώ υπάρχει μεγάλη ανησυχία για τον Απαλό και την Αμφιτρίτη. Παράλληλα, η φωτιά διακλαδίζεται και προς Μοναστηράκι και Μαΐστρο, με κατεύθυνση τις Φέρες. Την ίδια ημέρα η Νομαρχία Αδριανούπολης στην Τουρκία ανακοινώνει την απαγόρευση εξόδου Τούρκων πολιτών από το τελωνείο των Ιψάλων και τους προτρέπει να εισέρχονται στην Ελλάδα (εφόσον το επιθυμούν) από τον μεθοριακό σταθμό Kapikule. Επιπλέον, την ίδια ημέρα εκκενώνεται το Καταφύγιο Αδέσποτων Ζώων Συντροφιάς του Δήμου Αλεξανδρούπολης και τα 81 ζώα του μπαίνουν σε μία μεγάλη ταλαιπωρία καθώς αρχικά μεταφέρονται στο γήπεδο του Άβαντα, από εκεί μεταφέρονται το γήπεδο της Χιλής από όπου εκδιώκονται και καταλήγουν στο γήπεδο τέννις στη “στροφή του Εγνατία”, όπου παρέμειναν για εννέα ημέρες. Όλες οι μεταφορές των ζώων έγιναν με τη συνδρομή εθελοντών/τριών.

Η νύχτα είναι δύσκολη στα πολλαπλά μέτωπα.

Η Δευτέρα 21 Αυγούστου βρίσκει τη φωτιά σε πλήρη ανάπτυξη με επίκεντρο και κυριότερο μέτωπο στην παλιά Νίψα εντός του Εθνικού Δρυμού. Ήδη από το πρωί της συγκεκριμένης ημέρας έχει μειωθεί η συμμετοχή των εναέριων μέσων, καθώς σε άλλες περιοχές της Ελλάδας ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς βρίσκεται στο επίπεδο 5. Στην Αλεξανδρούπολη όμως η ανησυχία για την επέκταση της φωτιάς προς Άβαντα, Παλαγία και εν τέλει Δραγάνα (Νοσοκομείο) είναι διάχυτη και δυστυχώς θα επιβεβαιωθεί.

Στη διάρκεια της ημέρας η φωτιά απειλεί τη Βιομηχανική Περιοχή του Άβαντα η οποία καλύπτεται από ένα πυκνό σύννεφο καπνού και σταδιακά η φωτιά μετακινείται προς τον οικισμό του Άβαντα και εν συνεχεία προς την Παλαγία, την Ιάνα και τη Δραγάνα.

Όσο νυχτώνει, η φωτιά απειλεί τον Άβαντα, που παρά τις φιλότιμες προσπάθειες πυροσβεστών και εθελοντών, δεν μένει αλώβητος. Η φωτιά μπαίνει μέσα στον οικισμό και προξενεί σημαντικές καταστροφές, ενώ λίγες ώρες αργότερα την ίδια τύχη θα έχει και η Παλαγία, παρά το γεγονός μάλιστα ότι μία φορά οι επιχειρούντες θα καταφέρουν να αποτρέψουν είσοδο της φωτιάς στο χωριό. Εν τω μεταξύ, οι κάτοικοι της Αλεξανδρούπολης παρακολουθούν την πορεία της φωτιάς από τα μπαλκόνια τους ανήμποροι να κάνουν το παραμικρό.

Η καταστροφική πορεία της φωτιάς συνεχίζεται από τον Άβαντα προς την Παλαγία, από κει στην Ιάνα και από κει στη Δραγάνα. Ήδη από το απόγευμα της Δευτέρας είναι πλέον παραδεκτό ότι η πυρκαγιά θα απειλήσει το Νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης και έτσι καταστρώνεται σχέδιο εκκένωσής του με γενικό συντονισμό από την Αθήνα και το Υπουργείο Υγείας. Λίγο μετά τις 10,30 το βράδι φτάνει στην Αλεξανδρούπολη και ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, που παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εκκένωση του ΠΓΝΑ και αυτό είναι κάτι που συμβαίνει πρώτη φορά στα χρονικά όχι μόνο του Νοσοκομείου της Αλεξανδρούπολης, αλλά της χώρας γενικά. Για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης εκκενώνεται ένα Νοσοκομείο και μέσα στη νύχτα φεύγουν από αυτό περίπου 200 ασθενείς – ανάμεσά τους και οκτώ νεογνά. Μεγάλη μερίδα των ασθενών μεταφέρθηκαν σε νοσοκομεία άλλων πόλεων της 4ης ΥΠΕ (σε Κομοτηνή, Ξάνθη και Διδυμότειχο), όσοι/ες μπορούν να πάρουν εξιτήριο παίρνουν επί τόπου και μια μεγάλη μερίδα ασθενών μεταφέρονται στο πλοίο “Αδαμάντιος Κοραής” το οποίο επιτάσσεται και λειτουργεί εν είδει πλωτού Νοσοκομείου και την επόμενη ημέρα μεταφέρει τους/τις ασθενείς στο νοσοκομείο της Καβάλας.

Η απομάκρυνση των ασθενών ολοκληρώνεται τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 22/08 χωρίς να κινδυνεύσει κανένας/μία ασθενής, ενώ μεσούσης της μεταφοράς μία έγκυος φέρνει στον κόσμο ένα υγιέστατο μωράκι μέσα στο ασθενοφόρο.

Το ίδιο βράδυ η Λεωφόρος Μάκρης κατακλύζεται από οχήματα που φεύγουν ταυτόχρονα από τα Δίκελλα, τη Μάκρη και τη Νέα Χηλή αφού έχει σημάνει ταυτόχρονα για τις τρεις περιοχές μήνυμα του 112. Η κατάσταση κινείται επί ξυρού ακμής αφού παρά το γεγονός ότι η ουρά απλώνεται σε μήκος πολλών χιλιομέτρων, οι τροχονόμοι φτάνουν στα σημεία ρύθμισης της κυκλοφορίας με κάποια καθυστέρηση.

Την Τρίτη 22/08 το επίκεντρο της φωτιάς εστιάζεται στους οικισμούς της Μάκρης και των Δικέλλων. Εν τω μεταξύ έχει καεί όλος ο λόφος του Προφήτη Ηλία μαζί με το ξωκκλήσι, ενώ η φωτιά έχει φτάσει στους παράλιους οικισμούς υπερπηδώντας την Εγνατία Οδό.

Εν τω μεταξύ, το πρώτο φως της ημέρας αποκαλύπτει τις καταστροφές στον Άβαντα και την Παλαγία, που είναι οικισμοί στους οποίους είχε “εισέλθει” η φωτιά το προηγούμενο βράδι. Στην Παλαγία σημαντικές φθορές έχει υποστεί το σχολείο του οικισμού, ενώ στον Άβαντα αρκετά σπίτια είναι πλέον κατεστραμμένα, ενώ η φωτιά είχε διέλθει και μέσα από στρατιωτικές εγκαταστάσεις χωρίς ωστόσο να δημιουργηθούν περισσότερα προβλήματα.

Εν τω μεταξύ, έχει ήδη ξεκινήσει η φωτιά και στη Δαδιά, στην τοποθεσία Γκίμπρενα, όπου εντοπίζονται απανθρακωμένες 18 σοροί παράτυπων μεταναστών και ανάμεσά τους δύο παιδιά. Την αμέσως προηγούμενη ημέρα είχε εντοπιστεί ακόμη μία σορός παράτυπου μετανάστη και έτσι ο απολογισμός των νεκρών φτάνει τα 19 άτομα.

Την Τετάρτη 23/08 και ενώ η φωτιά πέριξ της Αλεξανδρούπολης μαίνεται, η πορεία της συνεχίζεται προς Συκορράχη και Κίρκη και ενώνεται με τα μέτωπα της Ροδόπης. Σε Κίρκη και Συκορράχη οι καταστροφές σε οικίες είναι πολλές (μόνο για την Κίρκη εκτιμάται ότι καταστράφηκαν περίπου 30 σπίτια).

Εν τω μεταξύ, ήδη έχουν γίνει ορατές και οι καταστροφές στα Δίκελλα, ενώ στις επιχειρήσεις εκκένωσης είχαν συμμετάσχει και πλωτά μέσα, προκειμένου οι εγκλωβισμένοι κάτοικοι των οικισμών να απομακρυνθούν διά θαλάσσης.

Τέλος, το απόγευμα της Τετάρτης 24/08 συλλαμβάνονται τρεις άνθρωποι που μετέδωσαν σε live μετάδοση τη “σύλληψη” δεκατριών παράτυπων μεταναστών στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης, όπως κατέθεσαν. Ο πρώτος συλληφθέντας και πρωταγωνιστής του βίντεο ήταν ο Απόστολος Τότα, επιχειρηματίας αλβανικής καταγωγής που δραστηριοποιείται στην Αλεξανδρούπολη, ενώ οι άλλοι δύο κατηγορούνται ως συνεργοί του. Ο Απόστολος Τότα χαρακτηρίζει τους μετανάστες ως “κομμάτια” και ενώπιον των αρχών δηλώνει ότι δεν άσκησε βία σε βάρος τους, ενώ ενημέρωσε σχετικά και την Αστυνομία. Εν τούτοις στο βίντεο φαίνεται να στοιβάζει τα 13 άτομα σε ένα τρέιλορ μεταφοράς οικοδομικών υλικών.

Την Πέμπτη 24/08 και ενώ οι φωτιές του Δήμου Αλεξανδρούπολης έχουν ενωθεί με αυτές της Ροδόπης, στον υπόλοιπο Έβρο η ανησυχία εντείνεται για την Δαδιά, ενώ στο δικαστικό ρεπορτάζ οι συντάκτες καταγράφουν την μεταφορά των τριών “κυνηγών μεταναστών” στον Εισαγγελέα, οι οποίοι τελικά υποχρεώνονται σε κατ’ οίκον περιορισμό καθώς δεν υπάρχει σύμφωνη γνώμη Εισαγγελέα και Ανακριτή για την διαχείρισή τους και έτσι η υπόθεση παραπέμπεται στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών.

Ταυτόχρονα και επειδή οι τρεις συλληφθέντες υποστηρίζουν ότι “συνέλαβαν” τους μετανάστες επειδή επιχειρούσαν εμπρησμό, ασκείται σε βάρος των 13 ποινική δίωξη, που όμως τις επόμενες ημέρες και μετά την απολογία όλων καταπίπτει, καθώς δεν η κατηγορία δεν στοιχειοθετείται.

Την Παρασκευή 25/08 τα μέτωπα της Ροδόπης πέριξ των Σαπών, στα Κασσιτερά και στη Γρατινή είναι πολύ σοβαρά, ωστόσο η λύση έρχεται εξ ουρανού καθώς το μεσημέρι της συγκεκριμένης ημέρας εκδηλώνεται καταιγίδα που βοηθά σημαντικά στο έργο της Πυρόσβεσης. Ο Αντιπεριφερειάρχης Ροδόπης Νίκος Τσαλικίδης, μάλιστα, εκδίδει και ευχαριστήρια ανακοίνωση προς την… Παναγία.

Στη Δαδιά εντοπίζονται ακόμη δύο σοροί παράτυπων μεταναστών και έτσι η λίστα των νεκρών μετράει πλέον 21 άτομα.

Το Σαββατοκύριακο 26-27/8 το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στη Δαδιά. Ο πυρήνας του Δάσους καίγεται χωρίς σταματημό, ενώ υπάρχει μεγάλη ανησυχία και στο τριπλό μέτωπο Λεπτοκαρυά – Τρεις Βρύσες – Αύρα. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου μάλιστα, το 112 ηχεί αρκετές φορές ενώ την Κυριακή 27/08 την περιοχή του Έβρου επισκέπτεται ο Υπουργός Εσωτερικών Βασίλης Κικίλιας και επιθεωρεί την περιοχή πετώντας με ελικόπτερο. Παράλληλα βέβαια οι κάτοικοι που είχαν εκκενώσει τις προηγούμενες ημέρες τους οικισμούς επιστρέφουν και έρχονται αντιμέτωποι με την καταστροφη΄.

Τη Δευτέρα 28/08 το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην Αλεξανδρούπολη καθώς αποτελεί επίσκεψης τουλάχιστον τεσσάρων υπουργών της κυβέρνησης και πολλών υφυπουργών και επιτελών διαφόρων υπουργείων. Οι πολιτικοί και οι επιτελείς ακροβολίζονται σε διάφορα σημεία που έχουν πληγεί από την καταστροφική πυρκαγιά και επιδίδονται σε αλλεπάλληλες συσκέψεις, που τα αποτέλεσματά τους ανακοινώνονται το μεσημέρι της ίδιας ημέρας σε μία μαραθώνια συνέντευξη τύπου.

Οι υπουργοί αφού κάνουν μία περιγραφή της διαδικασίας αποζημιώσεων που θα ακολουθηθεί από δω και το εξής, αποχωρούν, ωστόσο τα πύρινα μέτωπα δεν έχουν ακόμη τεθεί υπό πλήρη έλεγχο. Σε πολλά σημεία η φωτιά καίει ακόμα και ακόμη και την Τρίτη 29/8 το ενδιαφέρον και η αγωνία στη Δαδιά, παραμένουν αμείωτα.

Η Τετάρτη 30/08 ξημερώνει με τη φωτιά να καταπίνει δασικές εκτάσεις πέριξ του Σουφλίου με κατεύθυνση προς Κοτρωνία και Σιδηρώ. Οι κάτοικοι αυτών των οικισμών χρειάζεται να μετακινηθούν προς το Σουφλί, το οποίο απειλείται ολοένα και περισσότερο από τη λαίλαπα. Το ίδιο το Σουφλί δοκιμάζεται σκληρά ενώ καταστρέφεται και το μελισσοκομικό πάρκο της περιοχής.

Η Πέμπτη 31/08 είναι η δυσκολότερη ημέρα για την πόλη του Σουφλίου καθώς η φωτιά έχει ακόμη ανεξέλεγκτο χαρακτήρα, ενώ η τοπική δημοτική αρχή απευθύνει συνεχείς εκκλήσεις για βοήθεια, η οποία όμως είτε έρχεται “με το ζόρι”, είτε δεν έρχεται όση ζητείται. Το βράδι της Πέμπτης είναι ιδιαίτερα δύσκολο και επικίνδυνο για το Σουφλί και οι εικόνες που έρχονται από την πόλη του Μεταξιού είναι σχεδόν δυστοπικές.

Ο Σεπτέμβρης έρχεται την Παρασκευή και η 1η του φέρνει αισιόδοξα μηνύματα, αλλά δυστυχώς αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ. Το απόγευμα του Σάββατου 02/09 απειλείται σοβαρά η Λευκίμη που περνάει μία (ακόμη) πάρα πολύ δύσκολη νύχτα μετά τη φωτιά που εκδηλώνεται στα “Ζεστά Νερά” και φτάνει να απειλεί τον οικισμό σε απόσταση 100 μέτρων.

Με τη “βοήθεια” του αέρα, η φωτιά τίθεται υπό έλεγχο τα ξημερώματα της Κυριακής 03/09 και τη Δευτέρα 05/9 μετά από 16 ημέρες ανακοινώνεται ότι πλέον δεν υπάρχει ενεργό μέτωπο φωτιάς στον Έβρο.

Η φωτιά στον Έβρο έκαιγε ασταμάτημα επί 16 συνεχόμενες ημέρες. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Copernicus ήταν η μεγαλύτερη πυργκαγιά σε ευρωπαϊκό έδαφος εδώ και τουλάχιστον 80 χρόνια και έκαψε συνολικά περίπου 1.000.000 στρέμματα γης.