PrEP: Pre Exposure Prohylaxis
O όρος αναφέρεται συνήθως στην ειδική χρήση αντιικών φαρμάκων ως στρατηγική για την πρόληψη του HIV / AIDS . [1] Το PrEP είναι μία από τις πολλές στρατηγικές πρόληψης του HIV για άτομα που είναι αρνητικά στον HIV, αλλά έχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από τον ιό HIV, συμπεριλαμβανομένων των σεξουαλικά ενεργών ενηλίκων με αυξημένο κίνδυνο HIV, των ατόμων που εμπλέκονται στη χρήση ενέσιμων ναρκωτικών (βλ. Ένεση ναρκωτικών ), και σεροδιαφορικά σεξουαλικά ενεργά ζευγάρια
Η PrEP είναι ήδη διαθέσιμη εδώ και 10 χρόνια στις ΗΠΑ και από τότε χρησιμοποιείται επίσημα από εκατοντάδες χιλιάδες άτομα σε πολλές χώρες του κόσμου. Έχει αποδείξει την αξία της ως μέτρο πρόληψης και όπου έχει χρησιμοποιηθεί έχουν μειωθεί σημαντικά οι καινούριες διαγνώσεις της HIV λοίμωξης. Στην Ελλάδα, μόλις πριν από μερικές εβδομάδες ψηφίστηκε η σχετική νομοθεσία περί χορήγησης PrEP σε άτομα υψηλού κινδύνου και αυτό είναι μία πολύ σημαντική εξέλιξη.
Η PrEP αποτελεί ανά τον κόσμο μία από τις βασικότερες αιτίες μείωσης των νέων λοιμόξεων από HIV ωστόσο οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι: η PrEP είναι αποτελεσματική μόνο όταν τη λαμβάνει κανείς σωστά. Η μη σωστή τήρηση μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία της PrEP. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η PrEP προστατεύει μόνο έναντι του HIV και όχι των υπόλοιπων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, γι’ αυτό συστήνεται η παράλληλη χρήση προφυλακτικού.
Η αγωγή περιλαμβάνει λήψη δισκίων από το στόμα, ενώ εσχάτως αναπτύσσεται και μία νέα μέθοδος χορήσης μέσω ένεσης. Η δεύτερη έχει μεγαλύτερη διάρκεια και ως εκ τούτου χροηγείται ανά μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα (συνήθως ανά δίμηνο).
Η 1η Δεκεμβρίου είναι από το 1988 η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS και αποτελεί πάντα μια καλή αφορμή να ενημερωθούμε, να εξεταστούμε και να δώσουμε στο θέμα την προσοχή που του αξίζει, ώστε να το αντιμετωπίζουμε σωστά, είτε αφορά εμάς, είτε τους γύρω μας.
O HIV (Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου )μπήκε στις ζωές μας τη δεκαετία του ’80 ως ένας ιός που έμοιαζε πολύ τρομαχτικός, που μεταδιδόταν πολύ διαφορετικά από τους ιούς που γνωρίζαμε μέχρι τότε και που έχει κοστίσει τη ζωή μέχρι σήμερα σε 40,1 εκατομμύρια ανθρώπους, ανάμεσά τους και αγαπημένοι καλλιτέχνες, όπως ο Freddie Mercury, ο Rock Husdon, ο Anthony Perkins, ο Rudolf Nureyev και πολλοί ακόμη.
Από την εμφάνιση του ιού μέχρι σήμερα, έχουν μολυνθεί 84 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Περίπου το 0,8% ενηλίκων ηλικίας 15-49 ετών ζουν με τον ιό παγκοσμίως, σύμφωνα με το hivaids.gr. Ακόμη, 1 στους 8 που έχει τον ιό δεν το γνωρίζει.
Στην Ελλάδα, τα στοιχεία για το 2021 του ΕΟΔΥ δείχνουν ότι η επιδημία του AIDS υποχωρεί, με καταγραφή 3,8 νέων διαγνώσεων ανά 100 χιλιάδες άτομα. Περισσότεροι από 8 στους 10 μάλιστα, διαγνωσμένοι άνθρωποι έχουν λάβει την αντιρετροϊκή αγωγή.
Τα σημερινά πρωτόκολλα (HAART) καταφέρνουν να μειώσουν το συνολικό φορτίο του ιού, διατηρούν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού και αποτρέπουν λοιμώξεις που μπορεί να οδηγήσουν στο θάνατο. Ακόμη, αποτρέπουν τη μετάδοση μεταξύ ζευγαριών όπου ο ένας είναι οροθετικός κι ο άλλος όχι, αρκεί το ιιικό φορτίο να παραμένει σε επίπεδα που δεν ανιχνεύονται στο άτομο με HIV. Αν το άτομο που βγαίνει θετικό στον HIV πάρει άμεσα και σωστά την αγωγή του, καταστέλλει τον ιό, ο οποίος αν παραμένει 6 μήνες σταθερά μη ανιχνεύσιμος, έπειτα γίνεται και μη μεταδοτικός. Αρκεί πάντα να λαμβάνεται σωστά η αγωγή σε καθημερινή βάση.
Η αγωγή είναι τόσο επιτυχημένη σε αρκετά μέρη του κόσμου, ώστε ο HIV να έχει μετατραπεί πλέον σε μια χρόνια κατάσταση, όπου η απευκταία εξέλιξη σε AIDS (το τελικό στάδιο της λοίμωξης του ανοσοποιητικού) να είναι όλο και πιο σπάνια.
Πού «χτυπά» και πώς μεταδίδεται
Μια συχνή παρεξήγηση είναι ότι πρόκειται για έναν ιό που «χτυπά» τους ομοφυλόφιλους άντρες, κάτι που δεν ισχύει, καθώς είναι ένας ιός που αφορά τους πάντες. Ωστόσο, τo 2019, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών ανέφερε ότι 70% των νέων λοιμώξεων ήταν gay ή bi άντρες. Δημοσίευμα της Guardian το 2022, πάντως, αναφέρει ότι ο HIV μολύνει περισσότερο τους ετεροφυλόφιλους πλέον. Το πρωκτικό σεξ χωρίς προφύλαξη αποτελεί ισχυρό παράγοντα μετάδοσης.
Είναι σαφές και ξεκάθαρο ότι ο ιός μεταδίδεται μόνο μέσω σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλακτικό, μέσω κοινής χρήσης αιχμηρών αντικειμένων όπως ξυραφάκια, βελόνες, σύριγγες με HIV οροθετικά άτομο και μέσω μιας οροθετικής μητέρας στο έμβρυο, τόσο στη κύηση, όσο και στον τοκετό η το θηλασμό (κάτι που όμως μπορεί να αποφευχθεί με την αγωγή και την καθοδήγηση γιατρού). Ο HIV βρίσκεται σε βιολογικά υγρά, όπως το αίμα, και δεν μπορεί να επιβιώσει για πολύ χρόνο έξω από το σώμα. Χειραψίες, φιλιά, αγκαλιές, έντομα, αέρας, ιδρώτας, νερό, σάλιο δεν αποτελούν κίνδυνο.
Πώς ανιχνεύεται ο ιός HIV;
Για να ανιχνευτεί ο ιός χρειάζεται ειδική εξέταση και δεν μπορεί να φανεί στις γενικές εξετάσεις αίματος. Αν κάποιος βγει θετικός, πρέπει να ακολουθήσει μια σειρά εξετάσεων προκειμένου να φανεί τι ζημιά έχει γίνει στο ανοσοποιητικό του και να ξεκινήσει άμεσα αγωγή.
με πληροφορίες από Lifo, Ναυτεμπορική