Ντόμινο δυσμενών εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο προκαλεί η πολεμική σύρραξη Ρωσίας – Ουκρανίας και μάλιστα με διαστάσεις πέρα από τις προφανείς. Ένα από τα σημεία που συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον, είναι ο επισιτισμός και τον θέτει επί τάπητος η εταιρία παραγωγής και διάθεσης λιπασμάτων και ενισχυτικών καλλιέργειας Yara.

Η νορβηγική εταιρία με μία εκτενή ανακοίνωση τύπου κρούει τον κώδωνα του κίνδυνου ο οποίος μάλιστα κινείται σε δύο επίπεδα ξεκινώντας από την παραδοχή ότι η Ρωσία και η Ουκρανία είναι πρωταγωνίστριες χώρες στην παγκόσμια τροφική αλυσίδα.

Η Ουκρανία είναι μία από τις μεγαλύτερες χώρες παραγωγούς αγροτικών προϊόντων στον κόσμο και η δεύτερη σε παραγωγή δημητριακών. Ειδικά, η δεδομένη χρονική περίοδος είναι αυτή κατά την οποία γίνεται η σπορά, η οποία όμως πρέπει να ενισχύεται με λιπάσματα και άλλα σκευάσματα, ώστε η τελική σοδειά να είναι αποδοτική στον μέγιστο βαθμό. Η Yara εκτιμά ότι η επικείμενη σοδειά, που θα προκύψει χωρίς λιπάσματα κατά πάσα πιθανότητα, θα είναι κατά 50% μικρότερη σε σχέση με την προηγούμενη.

Την ίδια ώρα, η Ρωσία πρωταγωνιστεί στην παραγωγή σιτηρών, αλλά διαθέτει τεράστιους πόρους σε θρεπτικά συστατικά. Τα φυτά χρειάζονται άζωτο, φωσφορικά άλατα και ποτάσα για να αναπτυχθούν. Το άζωτο παρέχεται από την αμμωνία, η οποία παράγεται από άζωτο από τον αέρα και το φυσικό αέριο. Η σημασία του φυσικού αερίου ήταν στην ημερήσια διάταξη στη συζήτηση γύρω από τις υψηλές ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου το 2021 και στις αρχές του 2022. Το 40% της ευρωπαϊκής προμήθειας φυσικού αερίου προέρχεται σήμερα από τη Ρωσία. Όσον αφορά την ποτάσα (ένα άλας που εξάγεται από κοιτάσματα αργίλου), η αγορά είναι ιδιαίτερα συγκεντρωμένη και ευάλωτη σε αλλαγές. Σήμερα, το 70% της εξορυσσόμενης ποτάσας και το 80% του συνόλου των εξαγωγών προέρχεται από τον Καναδά (40%), τη Λευκορωσία (20%) και τη Ρωσία (19%). Συνολικά, το 25% της ευρωπαϊκής προμήθειας αυτών των τριών θρεπτικών συστατικών προέρχεται από τη Ρωσία.

Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο αν αναλογιστεί κανείς ότι η απεξάρτηση από τη Ρωσία είναι τρομερά δύσκολη, ειδικά στη δεδομένη χρονική στιγμή. Συνεπώς, όλα συντείνουν στο συμπέρασμα ότι φέτος οι σοδειές -τουλάχιστον στο νότιο ημισφαίριο- θα είναι εξαιρετικά μειωμένες σε σχέση με πέρυσι, πράγμα που σημαίνει αυξημένες ανατιμήσεις, που κι αυτές με τη σειρά τους σημαίνουν αποκλεισμό περισσότερων ανθρώπων από την πρόσβαση σε (φτηνό) φαγητό.

Πάντως, μέσα στο 2020 800.000.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αντιμετώπισαν ιδιαιτέρως σοβαρό πρόβλημα επισιτισμού.