Στα χέρια των Ταλιμπάν βρίσκεται πλέον -σχεδόν επίσημα- η διοίκηση του Αφγανιστάν, αφού ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της χώρας Ασράφ Γκάνι την εγκατέλειψε υποστηρίζοντας ότι προέβη σε αυτή την κίνηση “για να αποφευχθεί μεγαλύτερη αιματοχυσία”.
Σύμφωνα με φωτογραφίες και βίντεο που διέθεσαν στο δίκτυο Αλ Τζαζίρα, οι Ταλιμπάν έχουν καταλάβει πλέον και το προεδρικό μέγαρο, που εδράζεται στην αφγανική πρωτεύουσα, Καμπούλ.
Η προέλαση των Ταλιμπάν οφείλεται κυρίως στην υλοποίηση της απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, που ξεκίνησε πριν από μερικές εβδομάδες και είναι προγραμματισμένη να ολοκληρωθεί στο τέλος Αυγούστου. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν ξεκίνησαν πριν από 20 χρόνια ως πόλεμος ενάντια στην Τρομοκρατία που είχε αρχίσει μετά την κατάρριψη των Δίδυμων Πύργων στις 9/11/2001.
Ο Τζο Μπάιντεν θεωρεί ότι η αμερικανική αποστολή στο Αφγανιστάν έχει ολοκληρωθεί, ωστόσο η απόφασή του αυτή επέσυρε δριμεία κριτική από τον προκάτοχο του Ντόναλντ Τραμπ, που τον κάλεσε να παραιτηθεί και να παραδεχτεί ότι ευθύνεται για την επανακατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν.
Τι είναι οι Ταλιμπάν
Οι Ταλιμπάν – σφοδροί υποστηρικτές του θεοκεντρικού κράτος στο όνομα του Ισλάμ- εφαρμόζουν με τον πιο αυστηρό τρόπο τη σαρία, προσπαθώντας να δημιουργήσουν το γνήσιο ισλαμικό κράτος, επιβάλλοντας σε άνδρες και πολύ αυστηρότερα σε γυναίκες περιορισμούς στην καθημερινότητα και την ατομική εξέλιξη. Μετά την επικράτησή τους το 1996 (που διήρκησε έως το 2001) απαγορεύτηκε στις γυναίκες να σπουδάζουν και να εργάζονται σε οποιονδήποτε παραγωγικό τομέα, εκτός των υπηρεσιών υγείας, μόνο και μόνο για να εξετάζουν γυναίκες ασθενείς. Οι άνδρες υποχρεώθηκαν να συμμορφωθούν ενδυματολογικά σύμφωνα με τις ισλαμικές παραδόσεις. Σε πολιτισμικό επίπεδο απαγορεύτηκε η μουσική, η τηλεόραση και το βίντεο, όπως και ό,τι μη εγκεκριμένο από τους θρησκευτικούς ηγέτες. Ταυτόχρονα απαξιώθηκε δραστικά η μη ισλαμική κληρονομιά του Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν προκάλεσαν σοκ στην παγκόσμια κοινή γνώμη τον Μάρτιο του 2001 με την απόφασή τους να καταστρέψουν μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς με την αιτιολογία ότι είναι είδωλα και συνεπώς αντίθετα προς τον νόμο του Ισλάμ.
Αυτή είναι μία σύντομη περιγραφή του δόγματος που υπηρετούν οι Ταλιμπάν και το οποίο παρέμεινε ζωντανό παρά την 20ετή αμερικανική “κατοχή” της χώρας. Και, αυτό ακριβώς το δόγμα είναι που προκαλεί έντονη ανησυχία στη Δύση καθώς εκτιμάται ότι η εφαρμογή του θα οδηγήσει εκατομμύρια Αφγανούς και Αφγανές στο δρόμο της προσφυγιάς.
Το μείζον ερώτημα που ακόμη δεν έχει απαντηθεί είναι το προς τα πού θα δείξει αυτός ο δρόμος και κατά πόσον θα φτάσει μέχρι τις παρυφές της Ευρώπης, δηλαδή την Ελλάδα.
Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι ενδεχομένως να μετακινηθούν από το Αφγανιστάν προς τη Δύση έως και 3.000.000 άτομα, ενώ ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί ο ρόλος που θα διαδραματίσει η Τουρκία. Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, η Τουρκία μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη συγκράτηση του προσφυγικού ρεύματος προς την Ευρώπη, αλλά κανείς δεν ξέρει ακόμα τι αντάλλαγμα θα ζητήσει για να το κάνει αυτό. Αν τελικά το κάνει. Αν δεν το κάνει, τότε η Ελλάδα σίγουρα θα αντιμετωπίσει μείζον πρόβλημα το οποίο όλοι καταλαβαίνουν ότι θα αρχίσει από τον Έβρο και τα παραμεθόρια νησιά, που αποτελούν σημεία εισόδου παράτυπων μεταναστών και προσφύγων.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η επανόδος των Ταλιμπάν στην εξουσία δημιουργεί σίγουρα νέες συνθήκες στον παγκόσμιο χάρτη καθώς η χώρα τους θα τεθεί σε μία τροχιά οπισθοδρόμησης αφενός και αφετέρου η επικράτησή τους δεν αποκλείεται να “ανοίξει” νέους δρόμους σε επίδοξους σφετεριστές της εξουσίας εις το όνομα του Ισλάμ ή άλλης θρησκείας.