Κ. Βελόπουλος: Ανάγκη για έργα υποδομής προς αποφυγή ζημιών σε αρχαιότητες της Σαμοθράκης και ανάδειξή τους

Κυρία και κύριε Υπουργοί,

Την ανησυχία τους μας έχουν μεταφέρει κάτοικοι της ακριτικής Σαμοθράκης για τον κίνδυνο από πλημμύρες, στον οποίο είναι εκτεθειμένος ο κύριος αρχαιολογικός χώρος του νησιού. Οι κάτοικοι πας παρέπεμψαν και σε σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία», της 1/10/2002, στο οποίο η αρθρογράφος, κα Κοντράρου – Ρασιά ανέφερε, τόσα χρόνια πριν ότι, καταιγίδες εκείνης της περιόδου είχαν προξενήσει μεγάλες ζημιές στον αρχαιολογικό χώρο της Σαμοθράκης. Ο παρακείμενος χείμαρρος, παρέσυρε, τότε, τμήματα από τα μνημεία του Ιερού των Μεγάλων Θεών, δημιούργησε διαβρώσεις, καθιζήσεις, ρωγμές και έφερε λάσπη 50 εκατοστών. Στη συνέχεια, η αρθρογράφος δηλώνει ότι, σε κάποια σημεία, το νερό πήρε το χώμα και αποκάλυψε άλλα αρχαία, άγνωστα ως τώρα στην αρχαιολογική έρευνα, ενώ έχουν υποσκαφεί και τα θεμέλια των ήδη υπαρχόντων αρχαίων κατασκευών. Αναφέρεται, δε στο άρθρο ότι, είναι πολύ δύσκολη η ταύτιση των παρασυρμένων τμημάτων με τα μνημεία από τα οποία αποσπάστηκαν.

Στη συνέχεια του δημοσιεύματος, διαβάζουμε ότι, η ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, βλέποντας την απελπιστική αυτή κατάσταση, στην οποία είχε περιέλθει ο χώρος μετά τις νεροποντές, συνέταξε μελέτη για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών, η οποία εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, με την παρατήρηση να γίνουν μόνον τα αναγκαία και να εκπονηθεί στο μέλλον μελέτη για τη συνολική ανάδειξη του ως άνω Ιερού.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο της κας Κοντράρου – Ρασιά, το παραπάνω αρχαίο Ιερό, αφιερωμένο στη λατρεία και την τέλεση των Μυστηρίων των Μεγάλων θεών, των Κάβειρων, με το Τέμενος (το κτίριο με τις χορεύτριες στη ζωφόρο του), το θόλο της Αρσινόης, το Πρόπυλο του Πτολεμαίου Β’, τη Στοά, το ανάκτορο, το θέατρο και το Μνημείο της Νίκης, πάντα απειλούνταν από την υπερχείλιση των δύο παρακείμενων ρεμάτων. Γι’ αυτό, οι αρχαίοι συμπατριώτες μας φαίνεται ότι τα είχαν περιφράξει.

Η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, κατά τα γραφόμενα στο άρθρο, για να προστατεύσει το χώρο από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, σκόπευε να προβεί σε αναδιευθέτηση και σε κάποια σημεία εκβάθυνση της κοίτης των παρακείμενων ρεμάτων, αντικατάσταση των σύγχρονων λίθινων πεζούλων που κατέρρευσαν με νέες και καθαρισμούς από τα φερτά υλικά και τη λάσπη. Ακόμα, υποτίθεται ότι η αρμόδια υπηρεσία θα συγκέντρωνε τα παρασυρμένα αρχιτεκτονικά μέλη των μνημείων σε ένα σημείο για να αναγνωρισθούν και να επανατοποθετηθούν στις θέσεις τους, ενώ θα προέβαινε και σε επαναχάραξη του μονοπατιού των επισκεπτών, που είχε καταστραφεί. Τέλος, ιδιαίτερη εντύπωση μας προξένησε η κατάληξη του άρθρου, που ανέφερε ότι οι παραπάνω εργασίες θα διεκπεραιώνονταν σε συνεργασία με την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, που ερευνούσε το χώρο, τουλάχιστον μέχρι την περίοδο της δημοσίευσης του παραπάνω άρθρου.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτώνται οι κ. κ. Υπουργοί:

  1. Έχουν συντελεστεί, τόσα χρόνια μετά από τις αναφορές του ανωτέρου δημοσιεύματος, οι «αναγκαίες» εργασίες για την προστασία του κυριότερου αρχαίου μνημείου της Σαμοθράκης, όπως είχε γνωμοδοτηθεί σχετικά από την ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, προς διάσωση του χώρου του παραπάνω μνημείου από τα πλημμυρικά φαινόμενα, που απειλούν τη συνοχή του; Αν όχι, πότε προγραμματίζεται η έναρξή τους;
  2. Έχει εκπονηθεί, τόσα χρόνια μετά, η προταθείσα από την ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικώνκαι Κλασικών Αρχαιοτήτων μελέτη για τη συνολική ανάδειξη του ανωτέρω αρχαίου Ιερού της Σαμοθράκης; Αν όχι, πότε προγραμματίζεται η κατάρτισή της;
  3. Έχουν ολοκληρωθεί, τόσα χρόνια μετά την ανακοίνωση των σχετικών προθέσεων: α)η αναδιευθέτηση και σε κάποια σημεία εκβάθυνση της κοίτης των παρακείμενων του ανωτέρω μνημείου ρεμάτων, β) η αντικατάσταση των σύγχρονων λίθινων υποστηρικτικών πεζούλων που κατέρρευσαν με νέες, γ) ο καθαρισμός από τα φερτά υλικά ή τη λάσπη, δ) η συγκέντρωση των παρασυρμένων αρχιτεκτονικών μελών του μνημείου προς αναγνώριση και επανατοποθέτηση, και ε) η επαναχάραξη του μονοπατιού των επισκεπτών, που είχε καταστραφεί, προκειμένου να προστατευτεί ο ανωτέρω αρχαιολογικός χώρος της Σαμοθράκης από τα ακραία καιρικά φαινόμενα;
  4. Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της αναφερόμενης στο άνω δημοσίευμα «Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών» στις εργασίες φροντίδας του παραπάνω μνημειακού χώρου και γιατί δεν έχει την αποκλειστική ευθύνη για την έρευνα και διάσωση των μνημείων στην περιοχή η αρχαιολογική υπηρεσία της πατρίδας μας;

Ο ερωτών βουλευτής

Κυριάκος Βελόπουλος