“Σήμερα τα Φώτα” και ο Έβρος τρώει μαντούδια!

“Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε” ψάλλουν σήμερα οι ιερείς των απανταχού Ορθοδόξων ναών, γιορτάζοντας τα Θεοφάνεια. Ταυτόχρονα, οι καλαντιστάδες της ημέρας ενημερώνουν ότι “Σήμερα ειν’ τα Φώτα κι Φωτισμός” και στον Έβρο την πρωτοκαθεδρία στο τραπέζι κατέχουν τα “μαντούδια”.

Πρόκειται για μικρά ατομικά πιτάκια τα οποία παρασκευάζονται μία φορά το χρόνο – αποκλειστικά για τη γιορτή των Θεοφανείων. Τα μαντούδια παρασκευάζονται την παραμονή της γιορτής των Φώτων (ή γίνεται μεγάλο μέρος της προετοιμασίας τους), που είναι ταυτόχρονα και η ημέρα της λήξης του Δωδεκαημέρου.

Τα μαντούδια φτιάχνονται ως εξής: από χωριάτικο φύλλο (ιδανικά χειροποίητο) κόβονται τετράγωνα κομματάκια τα οποία γεμίζονται και ‘δένονται’ σε ένα σχήμα που μοιάζει με φιογκάκι (ή βαρκάκι κατά άλλους). Η γέμιση αποτελείται από κρέας χοιρινό, κρέας μοσχαρίσιο, ρύζι και μπαχαρικά. Ιδανικά, τα πιτάκια ψήνονται σε ξυλόφουρνο και μπορούν να σερβιριστούν αμέσως, αλλά κανονικά η ημέρα κατά την οποία παρασκευάζονται είναι αυστηρή νηστεία (λόγω της κατανάλωσης του Μεγάλου Αγιασμού της επόμενης μέρας).

Από χωριό σε χωριό η συνταγή για τα μαντούδια παρουσιάζει διάφορες παραλλαγές, αλλά πάντα πρόκειται για μικρά ατομικά κρεατοπιτάκια. Το σημαντικό όμως είναι ότι η παρασκευή και η κατανάλωση τους ανήκουν αυστηρά στον εθιμικό κύκλο του Δωδεκαημέρου και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της τοπικής παράδοσης.