Είναι ίσως η πρώτη φορά που η Τουρκία εκφράζει την πρόθεση αλλαγής της Συνθήκης του Μοντρέ, η οποία ορίζει το καθεστώς διέλευσης των πλοίων από τα στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων στην Κωνσταντινούπολη, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζει τι είδους αλλαγές επιθυμεί σε αυτήν.
Η Συνθήκη του Μοντρέ υπογράφηκε στην ομώνυμη ελβετική πόλη το 1936 και -περιγράφοντας την αδρά- ορίζει ότι όλα τα εμπορικά πλοία έχουν δικαίωμα ελεύθερης διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Στενά, ενώ η διέλευση των πολεμικών υπόκειται σε κανόνες.
Τη συζήτηση για την αλλαγή της Συνθήκης του Μοντρέ (την οποία έχουν υπογράψει: Βουλγαρία, Ρουμανία, Σοβιετική Ένωση, Τουρκία, Αυστραλία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Αγγλία, Γιουγκοσλαβία) την άνοιξε ο επικεφαλής Ενέργειας του Βοσπόρου Μεχμέτ Ογκουτσού, με αφορμή το ατύχημα που συνέβη στις 7 Απριλίου όταν ένα εμπορικό πλοίο με σημαία Μάλτας προσέκρουσε σε παράλια πανσιόν, εντός των Στενών, εξαιτίας μίας βλάβης στο πηδάλιο του.
Αυτό που εν ολίγοις είπε ο Ογκουτσού σε συνέντευξή του στο πρακτροείο anadolu, είναι ότι από το 1936 που υπογράφηκε η Συνθήκη του Μοντρέ μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πάρα πολλά στην κίνηση των Στενών, ωστόσο δεν ανέφερε πουθενά την μακροχρόνια άρνηση της χώρας του να υπογράψει για την προσαρμογή της Συνθήκης στους κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας.
Πάντως από το 1936 μέχρι το 2017 η κίνηση στα Στενά έχει 20πλασιαστεί, αφού σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τη χρονιά που υπογράφηκε η Συνθήκη του Μοντρέ είχαν διασχίσει τα Στενά 4.500 πλοία και το 2017 ο αριθμός αυτός ήταν 87.953. Ο Ογκουτσού εξέγειρε γενικόλογα λόγους περιβαλλοντικής ανησυχίας για να υποστηρίξει την άποψή του περί αλλαγής της Συνθήκης, ενώ αναφέρθηκε και το σχεδιαζόμενο Istanbul Canal – την τεχνητή διώρυγα που σκοπεύει να δημιουργήσει η Τουρκία στην Κωνσταντινούπολη και θα είναι παράλληλη με τον Βόσπορο.
Μέσω του Βοσπόρου διακινείται ετησίως το 3% της ποσότητας πετρελαίου που διακινείται παγκοσμίως, ενώ ο Ογκουτσού υπονόησε ότι οι συμβαλλόμενες χώρες της Συνθήκης του Μοντρέ δεν θα δεχθούν να υπογράψουν τις όποιες αλλαγές επειδή αυτές θα σημαίνουν αύξηση του κοστους διέλευσης των πλοίων από τα Στενά (σ.σ. η Τουρκία θέλει να αυξήσει το κόστος για να ενισχύσει την περιβαλλοντική ασφάλεια).
Ένα από τα σοβαρότερα δυστυχήματα που έχουν καταγραφεί στα Στενά είχε γίνει το 1979 όταν ένα ρουμανικό πετρελαιοφόρο είχε συγκρουστεί με ελληνικό φορτηγό. Το τανκερ είχε τελικώς βυθιστεί και προκαλέσει μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφη στα νερά αλλά και τον αέρα της Κωνσταντινούπολης και σχεδόν όλο το πλήρωμά του είχε σκοτωθεί.
Τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων είναι η μοναδική διέξοδος της Μαύρης Θάλασσας προς το Αιγαίο Πέλαγος και τη Μεσόγειο.
με πληροφορίες από την Daily Sabah