Αναγνωρίζοντας ότι το δυσκολότερο μέρος κάθε προσπάθειας είναι η αρχή, δύο επιστήμονες προσπάθησαν να διαπιστώσουν κατά πόσο κάποια εξωτερικά στοιχεία και σημάδια μπορούν μονομιάς να μας κάνουν να καταπιαστούμε με την εκπλήρωση των στόχων μας. Tέτοια σημάδια, τα οποία διαστρεβλώνουν την αντίληψη του χρόνου, είναι απλά όσο και αποτελεσματικά, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της επιθεώρησης Journal of Consumer Research.
Στη μία μελέτη, η οποία εκπονήθηκε το 2010, οι ερευνητές ζήτησαν από δύο ομάδες αγροτών στην Ινδία να δημιουργήσουν τραπεζικούς λογαριασμούς και να συγκεντρώσουν εκεί κάποιο ποσό χρημάτων μέχρι μία συγκεκριμένη ημερομηνία. Ως κίνητρο τους έδωσαν αρχικά λίγα χρήματα. Οι επιστήμονες προσέγγισαν τη μία ομάδα τον Ιούλιο, ενώ η καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας ορίστηκε για τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς. Η δεύτερη ομάδα προσεγγίστηκε τον Ιούλιο, ενώ είχε καταληκτική ημερομηνία τον Ιανουάριο της επόμενης χρονιάς.
Οι αγρότες της πρώτης ομάδας είχαν περισσότερες πιθανότητες να δημιουργήσουν τον λογαριασμό αμέσως παρότι και οι δύο ομάδες είχαν μπροστά τους τον ίδιο χρόνο για να το κάνουν. Αυτό συνέβη επειδή η καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας ήταν μέσα στην ίδια χρονιά με την ανάθεση του καθήκοντος και κατά συνέπεια τους έμοιαζε σαν όλη η διαδικασία να ήταν στο παρόν, εξηγεί η Γιανπίνγκ Του, διδακτορική φοιτήτρια στην επιχειρηματική σχολή Μπουθ του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Η νεαρή επιστήμονας πραγματοποίησε τη μελέτη με τον Ντιλίπ Σομάν, καθηγητή Μάρκετινγκ στη σχολή διοίκησης Ρότμαν του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Και για να μη νομίζετε ότι αυτή η προσέγγιση πιάνει μόνο όταν αφορά αγρότες στην Ινδία, οι δύο επιστήμονες επαλήθευσαν τα αποτελέσματα με προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές στη Βόρεια Αμερική.
Κατά συνέπεια όποιος ανακάλυψε τις «αποφάσεις για τη Νέα Χρονιά» είχε πολύ δίκιο που έβαλε τον κόσμο να καθορίζει τους νέους στόχους του την 1η Ιανουαρίου και όχι στις 31 Δεκεμβρίου. Ομως προφανώς αυτό δεν είναι αρκετό, διότι όλοι γνωρίζουμε ότι πολλές από αυτές τις αποφάσεις – δεσμεύσεις δεν εκπληρώνονται ποτέ. Ευτυχώς υπάρχουν και άλλα κόλπα που μπορούμε να κάνουμε με τον χρόνο, τα οποία μας δίνουν την αίσθηση του παρόντος.
Σε μία δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι είχαν περισσότερες πιθανότητες να αρχίσουν να εργάζονται προκειμένου να ολοκληρώσουν κάποιο καθήκον, όταν η καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας βρισκόταν στον ίδιο μήνα αντί στον επόμενο παρότι είχαν μπροστά τους τις ίδιες ημέρες, εξηγεί η Του.
Το χρώμα επηρεάζει
Αλλά και το χρώμα μπορεί να επηρεάσει την αντίληψη του χρόνου. Μαζί με τον καθηγητή Σομάν, η Του διαπίστωσε ότι απλά αρκούσε να χρωματίσουν ένα τμήμα του ημερολογίου με ένα χρώμα, π.χ. γαλάζιο, με το καθήκον να ξεκινά την πρώτη «γαλάζια» ημέρα και την καταληκτική ημερομηνία να είναι η τελευταία «γαλάζια» ημέρα και οι εθελοντές είχαν περισσότερες πιθανότητες να ολοκληρώσουν εντός της προθεσμίας την ασχολία που έπρεπε να φέρουν εις πέρας. Και σε αυτή την περίπτωση ο χρωματισμός έκανε την καταληκτική ημερομηνία να φαίνεται περισσότερο στο παρόν.
Έρευνες που έγιναν για την αναβλητικότητα υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι ανησυχούν πολύ λιγότερο για τους μελλοντικούς τους εαυτούς παρά για το παρόν και είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τη μελλοντική βελτίωση στην ευκολία του παρόντος. Αλλά όταν το μέλλον τείνει να γίνει παρόν, τότε βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις εργασίες που αρνήθηκε να κάνει ο παλαιός μας εαυτός και τελικά πληρώνουμε το τίμημα όλων των προθεσμιών που χάσαμε δουλεύοντας ατελείωτα ημέρα και νύχτα και γενικά υποβάλλοντας τον εαυτό μας σε μαρτύρια. Αν, λοιπόν, αυτά τα απλά κολπάκια σας βοηθήσουν να σκεφτείτε ότι ο χρόνος τρέχει, γιατί δεν τα δοκιμάζετε;
kathimerini.gr