Για ακόμη μία φορά οι Τούρκοι επαναφέρουν το ζήτημα της καταγωγής των “Καραμανλήδων”, υποστηρίζοντας ότι οι συγκεκριμένοι δεν είναι ελληνικής καταγωγής, αλλά τουρκικής. Η αμφισβήτηση αυτή τη φορά γίνεται μέσω της εφημερίδας Daily Sabah η οποία φιλοξενεί άρθρο με τίτλο : “Οι Καραμανλήδες: Οι ξεχασμένοι Ορθόδοξοι της Ανατολίας”.
Μέσα σε αυτό, υποστηρίζεται ότι οι Καραμανλήδες είναι Τούρκοι στην καταγωγή, οι οποίοι όμως δεν ενσωματώθηκαν στην Τουρκία εξαιτίας του θρησκεύματος τους, το οποίο ήταν (και είναι) ο Χριστιανισμός.
Ο συντάκτης του άρθρου “εξηγεί” ότι οι Ενωτικοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν ενέταξαν τους Καραμανλήδες στο τουρκικό έθνος επειδή ήταν χριστιανοί και αυτό το θεωρεί λάθος, ενώ σημειώνει ακόμη ότι με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών το 1923 οι Καραμανλήδες στάλθηκαν με το ζόρι στην Ελλάδα – “σε μία χώρα, στην οποία δεν ανήκουν”, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το άρθρο κλείνει με αναφορά στα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των Καραμανλήδων στην Ελλάδα μετά το 1923 για να πει ότι “εξαναγκάστηκαν” από τη χώρα μας να ενσωματωθούν σε αυτήν και να ξεχάσουν την τουρκική γλώσσα, ενώ επισημαίνει και το γεγονός ότι σε κείνα τα χρόνια οι τοπικές κοινωνίες τους περιθωριοποιούσαν αποκαλώντας τους “Τουρκόσπορους”.
Παρακάτω, παρατίθεται το κείμενο της Daily Sabah μεταφρασμένο για να βγάλει ο καθένας τα δικά του συμπεράσματα, ωστόσο αν μη τι άλλο η δημοσίευσή του στην παρούσα συγκυρία προκαλεί εντύπωση. Να σημειώσουμε ότι το άρθρο δημοσιεύτηκε μία ημέρα μετά το Δημοψήφισμα στη γείτονα, ενώ η Daily Sabah είναι μία από τις εφημερίδες με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στη χώρα.
Το κείμενο (και στο τέλος, το link που οδηγεί στην αγγλική εκδοχή του):
Οι καραμανλήδες: Οι ξεχασμένοι Ορθόδοξοι Τούρκοι της Ανατολίας
Οι Καραμανλήδες, που ήταν μία Ορθοδοξη Τουρκική Κοινότητα που ζούσε στην Ανaτολία, έγιναν θύματα της δημιουργίας «εθνικής ταυτότητας», που επιχειρήθηκε στα Οθωμανικά εδάφη το 19ο αιώνα. Στην Ανταλλαγή των Πληθυσμών (σ.σ. 1923) οι Καραμανλήδες εξαναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα – σε μία χώρα στην οποία δεν ανήκουν.
Από τη Γαλλική Επανάσταση και εντεύθεν η ιστορία έχει πολλά παραδείγματα που μαρτυρούν προσπάθειες «κατασκευής» εθνικών ταυτοτήτων. Κάθε ένα από αυτά έχει τα δικά του χαρακτηριστικά που βασίζονται σε εθνικά, θρησκευτικά και ιστορικά δεδομένα. Η (εν. επιβεβλημένη) προσπάθεια δημιουργίας εθνικής ταυτότητας είναι μία επίπονη διαδικασία. Στην περίοδο έντασης της συγκεκριμένης προσπάθειας, η Οθωμανική Αυτοκρατορία υπέφερε πολύ, αλλά οι Καραμανλήδες ήταν αυτοί που υπέφεραν περισσότερο.
Οι Καραμανλήδες –που είναι γνωστοί και ως «κάτοικοι του Κάραμαν»- ήταν ένας τουρκόφωνος Ορθόδοξος πληθυσμός στην Ανατολία κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ζούσαν στην κεντρική Ανατολία και σε τμήμα των μεσογειακών ακτών. Η περιοχή πήρε το όνομά της από τον Καραμάν Μπέη ο οποίος βασίλευσε στην κεντρική Ανατολία για μεγάλο διάστημα. Σήμερα ζουν στην Τουρκία πολύ λίγοι Καραμανλήδες, και η πλειοψηφία τους είχαν σταλθεί στην Ελλάδα το 1923, καθώς είχαν χαρακτηριστεί μέρος των αναταλλάξιμων πληθυσμών, όπως όριζε η Συνθήκη της Λωζάνης.
Οι Τούρκοι και οι Έλληνες ζούσαν δίπλα-δίπλα για πάρα πολλά χρόνια. Υπήρξαν πολλές πολιτισμικές και ιστορικές ανταλλαγές μεταξύ των δύο εθνών. Η Ανταλλαγή των Πληθυσμών βασίστηκε στο θρήσκευμα και όχι στην εθνικότητα και ως εκ τούτου –και παρά την πολιτιστική τους κληρονιμιά- τόσο οι Ορθόδοξοι Τούρκοι, όσο και οι Έλληνες Μουσουλμάνοι αναγκάστηκαν να μετακινηθούν.
Η Τουρκική εθνική ταυτότητα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, υιοθετήθηκε από τους Ενωτικούς όταν είχαν ανέλθει στην εξουσία. Ήθελαν να δημιουργήσουν ένα κίνημα εθνικισμού βασισμένο περισσότερο στη θρησκεία, παρά στην εθνικότητα και ως εκ τούτου μη-μουσουλμάνοι πολίτες που είχαν τουρκική καταγωγή, δεν αναγνωριστηκαν ως Τούρκοι.
Ο όρος «Καραμανήδες» ή «Καραμανλήδες» χρησιμοποιήθηκε επίσης για όλους τους τουρκόφωνους ορθόδοξους χριστιανούς των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από τη Συρία και τα Βαλκάνια, μέχρι την Κριμαία. Υπάρχουν κάποιες διαφωνίες σχετικά με την καταγωγή των Καραμανλήδων της Ανατολίας: Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι απόγονοι των Βυζαντινών που «τουρκοποιήθηκαν» στο πλαίσιο των σχέσεων με την Τουρκία. Κατά την επικρατέστερη άποψη όμως, οι Καραμανλήδες ήταν απόγονοι Τούρκων που ήρθαν στην Ανατολία πριν από το μάχη του Μαντζικέρτ το 1071 από τη Βαλκανική Χερσόνησο μέσω της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Επομένως μπορεί να ειπωθεί ότι η Τουρκική παρουσία στην Ανατολία ανάγεται στο πολύ μακρινό παρελθόν.
Οι Τούρκοι που ήρθαν στη Μικρασία μετά τη μάχη του Μαντζικέρτ, όλοι χαρακτηρίστηκαν ως Χριστιανοί Ορθόδοξοι στην Ανατολία, καθώς Ρωμηός (Έλληνας) σημαίνει «από τη Ρώμη» και μάλιστα ο όρος αυτός χρησιμοποιείται και σήμερα. Τόσο από την εποχή των Σελτζούκων, όσο και των Οθωμανών, τα υποκείμενα των Αυτοκρατοριών δεν χαρακτηρίζονταν από την εθνικότητά τους, αλλά από τη θρησκεία τους όπως Μουσουλμάνοι, Ρωμηοί ή Αρμένιοι. Την ίδια περίοδο, οι Καραμανλήδες άρχισαν να αυτοαποκαλούνται «Ρωμηοί» εξαιτίας της θρησκευτικής τους ταυτότητας. Παρακάτω, παρατίθενται οι στίχοι ενός καραμανλήδικου ποιήματος που προσπαθεί να εξηγήσει αυτή τη διττότητα: Παρόλο που είμαστε Έλληνες, δεν γνωρίζουμε την ελληνική γλώσσα και μιλάμε τουρκικά. Δεν γράφουμε, ούτε διαβάζουμε στα τουρκικά ούτε μιλάμε ελληνικά / το αλφάβητο μας είναι σύνθετο, το αλφάβητο μας είναι ελληνικό, αλλά εκφραζόμαστε στα τουρκικά.
Ο Εβληγιά Τσελεμπή (Οθωμανός περιηγητής του 17ου αιώνα) συμπεριλαμβάνει τη συγκεκριμένη κοινότητα στα γραπτά του και τη χαρακτηρίζει ως «τουρκικής καταγωγής».
Οι Καραμανλήδες ανήκαν θρησκευτικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο κάποιοι Έλληνες της Ανατολίας είχα θέσει θέμα «ελληνικής κατοχής» της Ανατολίας. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης και ο Πατριάρχης Μελέτιος ο Δ’ είχαν ταχθεί με το μέρος των Ελλήνων. Ωστόσο οι περισσότεροι Καραμανλήδες είχαν ταχθεί στο πλευρό της Άγκυρας. Η Τουρκική Ορθοδοξη Κοινοτητα είχε διαμαρτυρηθεί κατά του Οικουμενικού Πατριαρχειου. Το 1922 ιδρύθηκε η Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ανατολίας από τον π. Παύλο Καραχισαρίδη με συνολικά 72 κληρικούς. Ο π. Παύλος Καραχισαρίδης πήρε το όνομα Παπας Ευθύμιος ο Α’. Ο π. Παύλος Καραχισαρίδης συμμετείχε και στην πρώτη (τουρκική) Εθνοσυνέλευση στην Άκγυρα και ήταν ένας από αυτούς που προσεύχονταν στην εναρκτήρια τελετή της. Παρόλα αυτά, μετά την Ανταλλαγή των Πληθυσμών το 1923 η Εκκλησία της Ανατολίας έχασε τα περισσότερα μέλη της. Με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών που επιβλήθηκε από τη Συνθήκη της Λωζάνης περίπου 200000 Καραμανλήδες μετακινήθηκαν στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι δεν μιλούσαν ελληνικά και η καταγωγή τους ήταν τουρκική. Κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να παραμείνουν στην πατρίδα τους –την Ανατολία- και ζουν μέχρι σήμερα στην Τουρκία, όμως η συντριπτική πλειοψηφία τους ζει ακόμη στην Ελλάδα, τη Δυτική Ευυρώπη και τη βόρεια Αμερική.
Το να δημιουργηθεί ένα ομοιογενές έθνος δεν ήταν εύκολη υπόθεση, ειδικά στη συγκεκριμένη περιοχή, που χαρακτηρίζεται από ένα υβριδικό πολιτισμικό μωσαϊκό. Επίσης τις περισσότερες φορές μπορεί να είναι και βάναυσο.Προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ομοιογενές έθνος προϋποτίθεται κοινή γλώσσα, θρησκεία και ιστορία. Οι Καραμανλήδες όταν είχαν μετοικίσει στην Ελλάδα για κάποιο διάστημα εξέδιδαν δίγλωσση εφημερίδα εξαιτίας της πολιτικής για την ομογενοποίηση που εφήρμοζε η Ελλάδα. Εξαιτίας της ήττας στη Μικρασία, η κοινή γνώμη της Ελλάδας μιλούσε για ομοιογενή Ελλάδα. Οι Καραμανλήδες υπέστησαν την πολιτική ομογενοποίησης της Ελλάδας ενώ οι ντόπιοι πληθυσμοί τους αποκαλούσαν «Τουρκόσπορους». Αυτή η πρώτη γενιά των Καραμανλήδων που είχαν πάει στην Ελλάδα, είχαν προστατέψει την γλώσσα και την καταγωγή τους, όμως οι επόμενες γενιές άρχισαν να μιλούν ελληνικά.
https://www.dailysabah.com/feature/2017/04/18/the-karamanlides-anatolias-forgotten-orthodox-turks