Με αφορµή την επικείµενη παρουσίαση της βραβευµένης µελέτης ( πρώτο βραβείο σε Αρχιτεκτονικό Διαγωνισµό )για το παραλιακό µέτωπο της Θεσσαλονίκης , απο τους αρχιτέκτονες που την σχεδίασαν και την υλοποίησαν , τα µέλη του Σ.Α.Ε. έκριναν σκόπιµο να παρουσιάσουν ανοικτά µερικούς απο τους προβληµατισµούς τους που αφορούν το αντίστοιχο παραλιακό µέτωπο της πόλης µας αλλά και τον δηµόσιο χώρο γενικότερα .Αξίζει να αναφερθεί εξ’αρχής και πρός αποφυγή παρεξηγήσεων ότι παρόλο που ο λόγος του κειµένου θα είναι πολιτικός (πόλις – πολίτης – πολιτική), την στιγµή που µιλάµε για δηµόσιο χώρο, δεν είναι σε καµία περίπτωση αντιπολιτευτικός.
Ο ρόλος του αρχιτέκτονα δεν περιορίζεται στο σχεδιασµό εσωτερικών χώρων ή τη γραφειοκρατική διεκπεραίωση αδειών δόµησης. Ο αρχιτέκτονας οφείλει και είναι ικανός ,σύµφωνα τόσο µε τα επαγγελµατικά του δικαιώµατα–υποχρεώσεις , όσο και την επιστηµονική του κατάρτηση ,να συµµετέχει στον σχεδιασµό και την διαµόρφωση των κατευθύνσεων στο σχεδιασµό του αστικού δηµόσιου χώρου.
Τον τελευταίο καιρό ,εκ µέρους της δηµοτικής αρχής ,έρχονται στην δηµοσιότητα διάφορες δηλώσεις που αφορούν µελέτες για το παραλιακό µέτωπο της πόλης. Είναι γεγονός ότι αυτές οι µελέτες µπορεί να εντάσσονται σε ένα γενικό πλαίσιο «ανάπτυξης» της πόλης – αλλά – παρόλα αυτά δεν παύουν να είναι αποσπασµατικές ή ακόµη και αντικρουόµενες. Ενδεικτικά αναφέρουµε ότι σε διάστηµα µικρότερο του ενός έτους παρουσιάστηκαν αυτόνοµες-τοπικές – µελέτες για την κυκλοφορία της πόλης ,για το κέντρο ανοιχτού εµπορίου (open mall) και για το παραλιακό µέτωπο (µελέτη αποθηκών ΟΣΕ, έργα προστασίας και αντιστήριξης,ανάπλαση απο Α.Εύπλου έως κτίριο Ναυτοπροσκόπων),ασύνδετες µεταξύ τους και χωρίς να υπάρχει η αναγκαία ενοποιητική µελέτηπλαίσιο µε την οποία τόσο να συγκλίνουν όσο και να ενοποιούνται. Ο παραπάνω κατακερµατισµός των µελετών αντανακλάται και στο αντικείµενό τους.
Βασικός ρόλος του Δήµου είναι να δηµιουργεί τις προυποθέσεις για την ενοποίηση και τη ροική συνέχεια του δηµόσιου χώρου. Η διαδικασία παραχώρησης της έκτασης του Ο.Λ.Α. στον Δήµο και κατά συνέπεια στους πολίτες έχει παγώσει ενώ τέτοιου είδους ανταλλαγές ή παραχωρήσεις γής γίνονται σε άλλες πόλεις της Ελλάδας (βλέπε Πάτρα ,αναλυτικότερα στο ΦΕΚ 45Δ/24-2-2017 Τροποποίηση -Επανακαθορισµός ορίων της Χερσαίας Ζώνης Λιµένα Πατρών).
Επιπλέον προβλέπεται η σταδιακή υποβάθµιση του χαρακτήρα , ως βασική οδική αρτηρία , της παραλιακής Λεωφόρου απο την (αµφίβολης ποιότητας βλ. κείµενο ΣΑΕ )κυκλοφοριακή µελέτη αρχικά µε την µονοδρόµηση της και τελικα µε την µερική πεζοδρόµηση της. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι έτσι αποµειώνεται περαιτέρω η δυναµική των ήδη υποβαθµισµένων περιοχών που βρίσκονται σε επαφή µε την θάλασσα ενώ ισχυροποιείται το εµπορικό και ψυχαγωγικό κέντρο της πόλης – όντας ήδη επιβαρυµένο µε πλήθος χρήσεων , µε ότι αυτό συνεπάγεται. Τη στιγµή που υπάρχουν οι ευνοικές οικονοµικές προυποθέσεις για την ανάπλαση του παραλιακού µετώπου της Πόλης µέσω της χρηµατοδότησης απο την Σ.Β.Α.Α., τονίζουµε ότι προθέσεις και κατευθύνσεις δεν θα πρέπει να αντιµετωπίζονται αποσπασµατικά , τουναντίον αρµόζει να αποτελέσουν εξελικτικά τα δεδοµέναπαράµετρους για ένα ενιαίο και αδιαίρετο παραλιακό µέτωπο.
Είναι βέβαιο ότι µε τις παραπάνω αποσπασµατικές µεθοδολογίες χειρισµών και σχεδιασµού του Δήµου , υποθηκεύεται η συνολική ανάπλαση του παραλιακού µετώπου της πόλης και εύκολα µια µοναδική ευκαιρία για την πόλη θα µετατραπεί σε χρόνιο πρόβληµα.
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Νοµού Έβρου επιµένει σταθερά στην διεξαγωγή πανελλήνιων ή ακόµη και διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισµών για ζητήµατα όπως το παραλιακό µέτωπο της πόλης και την αυτονόητη δέσµευση της εκάστοτε µελλοντικής δηµοτικής αρχής για την υλοποίηση των αποτελεσµάτων τους . Τα δεδοµένα-παράµετροι-προδιαγραφές των διαγωνισµών είναι αντικείµενο της συνεργασίας των πολιτών , του επιστηµονικού δυναµικού διαφορετικών ειδικοτήτων µελετητών και των τεχνικών υπηρεσιών του Δήµου , µέχρι εκεί όµως . Στη συνέχεια το λόγο έχουν οι ειδικοί , εξασφαλίζοντας την αρτιότητα της ποιότητας της επιλεγµένης µελέτης µέσω του διαγωνισµού !
Ήδη σε αυτή την διαδικασία έχουν µπεί αρκετές πόλεις της Ελλάδας , µε πρόδροµους τα Χανιά και την Πάτρα ,ακολουθώντας το επιτυχηµένο παράδειγµα της Θεσσαλονίκης.
Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Έβρου