Το «Θρακόμελο» δημιουργήθηκε στην πόλη της Κομοτηνής τον Μάρτιο του 2013. Πρόκειται για ένα νεανικό μουσικό σχήμα, που έχει στο επίκεντρο του την μελέτη και προβολή της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης. Αποτελείται από τέσσερα μέλη, απόφοιτους του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής.
Μιλήσαμε με το Στέλιο Ματακάκη, ιδρυτικό μέλος του σχήματος.
Πείτε μας λίγα λόγια για το Θρακόμελο. Τι είναι, από ποιους απαρτίζεται και πώς βρεθήκατε όλοι μαζί και αποφασίσατε να παίξετε μουσική;
Το Θρακόμελο είναι ένα νεανικό μουσικό σχήμα, που έχει στο επίκεντρο του την μελέτη και προβολή της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης. Αποτελείται από τέσσερα μέλη (Ματακάκης Στέλιος – γκάιντα, τραγούδι, Παπουτσής Αλέξανδρος – θρακιώτικη λύρα, τραγούδι, Καρακατσιάνη Θάνο – ακορντεόν και Μίσκα Ηλία – νταούλι), απόφοιτους του Τμήματος Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής. Η κοινή αγάπη των τεσσάρων μας για την μουσική της Θράκης μας ένωσε και μας οδήγησε στην απόφαση να δημιουργήσουμε ένα δικό μας μουσικό σχήμα, μέσω του οποίου θα μπορούσαμε να προβάλουμε τις μουσικές και τα τραγούδια της Θράκης με τον δικό μας τρόπο και ύφος. Στο επίκεντρο της δραστηριότητας μας όλα αυτά τα χρόνια βρίσκεται η μελέτη και η έρευνα της παραδοσιακής μουσικής της Θράκης, καθώς τα επιστημονικά εργαλεία που έχουμε αποκτήσει μέσω των σπουδών μας, καθώς και η εμπειρία και αγάπη μας για το αντικείμενο, μας επιτρέπουν να επιχειρούμε μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική προσέγγιση στο πρωτογενές υλικό και κατόπιν στην προβολή και παρουσίαση του.
Για πoιόν λόγο αποφασίσατε να ονομάσετε το μουσικό σχήμα Θρακόμελο; Τί σημαίνει;
Το Θρακόμελο είναι η μουσική (μέλος) των Θρακών.
Ένας μουσικός ή ένα μουσικό σχήμα δύναται πλέον να επιβιώσει μέσα από την τέχνη του;
Θεωρώ πως στον χώρο της θρακιώτικης μουσικής παράδοσης οι μουσικοί ποτέ δεν βιοπορίζονταν αποκλειστικά από την μουσική τους, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, πόσο μάλλον στις δικές μας εποχές που η κατάσταση είναι ακόμα πιο δύσκολη. Όπως και να χει, και οι τέσσερις μας ασχολούμαστε κυρίως με την διδασκαλία της μουσικής, μιας και αυτό είναι το αντικείμενο των σπουδών μας.
Ο παραδοσιακός ήχος σήμερα γίνεται πιο προσιτός στο κοινό? Τί απήχηση έχει στη νεολαία, και πόσο σημαντική είναι η μεταλαμπαδευση των παραδοσιακών ακουσμάτων στην νέα γενια;
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια κατακόρυφη άνοδος της επαφής της νέας γενιάς με την παράδοση. Η σχέση αυτή αποτυπώνεται κυρίως στον ολοένα και αυξανόμενο αριθμό νέων ανθρώπων που συμμετέχουν ως χορευτές σε πολιτιστικούς συλλόγους ανά την Ελλάδα. Μέσω του χορού κυρίως, οι νέοι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τους παραδοσιακούς ήχους. Το ενδιαφέρον της νεολαίας για την παράδοση εν γένει, κρίνεται ως θετική εξέλιξη στο σύνολό της, αρκεί όμως να υπάρχει ουσιαστική επαφή και σφαιρική γνώση γύρω από το αντικείμενο, και να μην μένει η επαφή αυτή σε επιφανειακό επίπεδο.
Πιστεύεις οτι στην Ελλάδα γενικά αλλα και ειδικά στη Θράκη προβάλεται αρκετά και με τον σωστό τρόπο η θρακιώτικη παράδοση;
Οι τρόποι με τους οποίους προβάλλεται η παράδοση στην Ελλάδα είναι ένα ζήτημα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους του χώρου. Για εμάς το σημαντικότερο στοιχείο της παράδοσης που θα πρέπει να αναδειχτεί και να προβληθεί από τα μέσα, αλλά και τους ανθρώπους της παράδοσης είναι οι σχέσεις των ανθρώπων, όπως αυτές προκύπτουν από την μελέτη της μουσικής και του χορού. Στο κομμάτι της προβολής της παράδοσης, αυτό που προβάλλεται κατά κύριο λόγο είναι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά χορών, φορεσιών, της μουσικής, κ.α. Όλα αυτά ενδέχεται να λειτουργούν ως στοιχεία εξωτισμού για τους θεατές των εκπομπών στην τηλεόραση, ή των αμφιθεάτρων όπου γίνονται χορευτικές παραστάσεις. Λειτουργούν ως σύμβολα ενός παρελθόντα κόσμου με μεγάλη δόση ωραιοποίησης και ρομαντισμού. Η παράδοση δεν είναι εκεί για να εντυπωσιάζει όμως. Είναι για να μας διδάσκει ότι μόνο αν μάθουμε να λειτουργούμε ως συλλογικότητες τότε μόνο θα καταφέρουμε να υπερπηδήσουμε όλα τα εμπόδια της εποχής. Η παράδοση αντί του Εγώ και του Έχω, προβάλει το Εμείς και το Είμαστε. Η αποδοχή της θεωρίας αυτής και η εφαρμογής της σε πράξη είναι για εμάς το μεγάλο στοίχημα της σύγχρονης εποχής. Τα αποτελέσματα της καθεστώσας νοοτροπίας άλλωστε, την οποία ως λαός θα έπρεπε ήδη να είχαμε εγκαταλείψει, τα βιώνουμε σήμερα σε μεγάλο βαθμό στην καθημερινότητα μας.
Πού μπορεί να σας ακούσει κάποιος; Έχετε ήδη πολλές επιτυχημένες παρουσίες σε μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις και Φεστιβάλ σε Ελλάδα και εξωτερικό. Πού πρόκειται να εμφανιστείτε;
Κατά κύριο λόγο συνεργαζόμαστε με πολιτιστικούς συλλόγους της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Συμμετέχουμε με τις μουσικές μας σε φεστιβάλ, ανταμώματα, γλέντια, πανηγύρια, γάμους και πολλές άλλες εκδηλώσεις. Μεταξύ άλλων, τον ερχόμενο Μάρτιο πρόκειται να πλαισιώσουμε δύο γλέντια που ετοιμάζει η ομογένεια στο Λονδίνο, όπου και εκεί το θρακιώτικο στοιχείο είναι πολύ έντονο και δραστήριο.
Γνωρίζουμε οτι ετοιμάζετε πυρετωδώς την πρώτη δισκογραφική σας δουλειά, η οποία μάλιστα θα κυκλοφορίσει σύντομα, τι να περιμένουμε;
Η πρώτη μας δισκογραφική απόπειρα έχει ήδη μπει στην τελική ευθεία. Δουλέψαμε πολύ σκληρά, τόσο για την περισυλλογή και επεξεργασία των τραγουδιών, όσο και για την όλη οργάνωση, προετοιμασία και σύνθεση αυτού του δίσκου. Από την πρώτη στιγμή αποφασίσαμε να μην στηριχθούμε σε ξένες πλάτες, και αναλάβαμε οι τέσσερις μας την παραγωγή αυτού του δίσκου, οπότε καταλαβαίνετε πόσο μεγάλα ήταν τα εμπόδια που θα έπρεπε να ξεπεράσουμε. Η διαδικασία ολοκληρώνεται και είμαστε χαρούμενοι για αυτό. Όσον αφορά το δίσκο, πρόκειται για μια συλλογή ανέκδοτων τραγουδιών από το χωριό Αρσάκειο Νομού Ροδόπης, η καταγωγή των κατοίκων του οποίου έλκεται από το χωριό Ευθύμιο Μαλγάρων της Ανατολικής Θράκης. Από τον όγκο των καταγραφών που συλλέξαμε όλα αυτά τα χρόνια επιχειρήσαμε να παρουσιάσουμε δειγματοληπτικά κάποια τραγούδια ώστε να αποτυπώνουν το ξεχωριστό ύφος της περιοχής αυτής. Για εμάς ξεχωρίζουν τα οργανικά κομμάτια, τα οποία είχαμε την τύχη να τα ανακαλύψουμε σε παλιές καταγραφές του γκαιντατζή του χωριού και δεξιοτέχνη Χαράλαμπου Γκάζου. Ανυπομονούμε να κυκλοφορήσει και να το ακούσετε!
Ομολογουμένως πρωτότυπη ιδέα το videoclip «ο συγκαθιστός» και πολύ καλό σαν αποτέλεσμα. Ποίος είναι ο σκηνοθέτης και τι μπορούμε να πούμε ότι απεικονίζει;
Η κεντρική ιδέα του σεναρίου ανήκει στον βραβευμένο σκηνοθέτη και φίλο μας Μάνο Καρυστινό. Η κοινή καταγωγή μας από την Κομοτηνή και οι κοινές μας απόψεις, μας οδήγησαν στην απόφαση να υλοποιήσουμε την ιδέα μας για ένα μουσικό βίντεο. Έτσι, ενώσαμε τις δυνάμεις μας και καταφέραμε να δημιουργήσουμε το πρώτο βίντεο κλιπ παραδοσιακής μουσικής στην Ελλάδα. Το video clip απεικονίζει ένα τελετουργικό “ζευγαρώματος”, που άντρες και γυναίκες μέσα από το χορό στο ρυθμό του Συγκαθιστού προσπαθούν να κερδίσουν το ταίρι τους.
Η έμπνευση του συγκεκριμένου concept πηγάζει από μια υποθετική συνθήκη: Αν η παραδοσιακή μουσική γραφόταν σήμερα, απαλλαγμένη από την ιστορία που κουβαλά, τι συναισθήματα θα γεννούσε; Στο άκουσμα του συγκεκριμένου οργανικού σκοπού δύο στοιχεία ανασύρθηκαν στην επιφάνεια: Ο έρωτας και η μάχη, και ο συγκερασμός τους έφερε αυτό το τελετουργικό, όπου νέοι άνθρωποι αποζητούν τον έρωτα με όπλο το χορό τους.