Αυτά είναι τα προβλήματα του… πρώτου κόσμου. Όχι το πως θα ξεμπερδέψεις με τα σκουπίδια που παράγει ο πληθυσμός σου, αλλά πως θα εισάγεις όλο και περισσότερα -και σε καλύτερες τιμές- για να μπορέσεις να παράγεις ηλεκτρισμό αλλά και θερμότητα για τα σπίτια.
Τα… προβλήματα αυτά αντιμετωπίζουν χώρες όπως η Νορβηγία και η Σουηδία, οι οποίες έχουν όχι περίσσευμα, αλλά έλλειψη σκουπιδιών. Η πρώτη από τις δύο χώρες, όταν από το 2009 κατάργησε με νόμο τις χωματερές, δημιούργησε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα δίκτυο εργοστασίων, τα οποία με την καύση των σκουπιδιών, ζεστό νερό με το οποίο θερμαίνουν τα σπίτια που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή.
Η λειτουργία τους είναι απλή, όπως εξηγεί ο διευθυντής του εργοστασίου στο Klemetsrud κοντά στο Όσλο: Τα σκουπίδια καίγονται σε θερμοκρασίες μεταξύ 850 έως 1000 βαθμών, και η θερμότητα που αναπτύσσεται ζεσταίνει νερό, το οποίο κυκλοφορεί σε ένα δίκτυο που ζεσταίνει πάνω από 60.000 σπίτια τον χειμώνα. Παράλληλα το ίδιο εργοστάσιο παράγει και ηλεκτρισμό ο οποίος προστίθεται στο ήδη υπάρχον δίκτυο της χώρας, το οποίο βασίζεται κυρίως στα υδροηλεκτρικά της εργοστάσια.
Το συγκεκριμένο εργοστάσιο μπορεί να κάψει πάνω από 300 τόνους απορριμάτων την ημέρα, και αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται διαρκή τροφοδοσία από μεγάλες ποσότητες σκουπιδιών για να λειτουργεί αποδοτικά.
Ως αποτέλεσμα αυτού, σιγά-σιγά τα σκουπίδια έχουν αρχίσει να γίνονται ένα… εμπορεύσιμο προϊόν, και στην περίπτωση αυτού του εργοστασίου, ένας μεγάλος… πονοκέφαλος για το που θα τα βρουν. Το πρόβλημα όμως είναι ότι οι κάτοικοι της χώρας παράγουν λιγότερα σκουπίδια απ’ όσα χρειάζονται τα εργοστάσιά τους.
Η αγορά των σκουπιδιών λειτουργεί όπως κάθε άλλη αγορά, όμως η μεγάλη διαφορά είναι ότι αυτός που πληρώνει δεν είναι εκείνος που τα δέχεται, αλλά εκείνος που τα διώχνει από το έδαφός του. Στην περίπτωση των δύο γειτονικών χωρών, η Σουηδία, που μέχρι πρότινος ήταν ένας από τους προμηθευτές της Νορβηγίας, τώρα ακολουθεί και αυτή το παράδειγμά της, κατασκευάζοντας διαρκώς νέα εργοστάσια αυτού του τύπου.
Μάλιστα, αυτό που συμβαίνει αυτή την εποχή, είναι ότι περισσότερα νορβηγικά σκουπίδια πηγαίνουν προς την Σουηδία, παρά το αντίθετο, καθώς είναι πιο συμφέρον για τους Νορβηγούς λόγω του ότι τα εργοστάσια της Σουηδίας είναι πιο φθηνά και δεν έχουν μεγάλη φορολόγηση.
Ευρισκόμενη σε μάλλον δύσκολη θέση, η Νορβηγία ζητά από την ΕΕ να υιοθετήσει ένα νέο καθεστώς για αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις, που θα υποχρεώνει τους εκάστοτε δήμους και κοινότητες να αποθέτουν τα σκουπίδια τους στα κοντινότερα εργοστάσια καύσης και όχι στα φθηνότερα. Μάλιστα έχει ξεκινήσει και ειδική καμπάνια μέσω της οποίας ζητούν από τους Νορβηγούς… «να κρατήσουν τα νορβηγικά σκουπίδια μέσα στη Νορβηγία»!
Από την άλλη, περιβαλλοντολόγοι βρίσκουν ιδιαίτερα επικίνδυνο αυτό το «εμπόριο σκουπιδιών» και την μεταφορά τους από χώρα σε χώρα. Μάλιστα οι Νορβηγοί πλέον για να λειτουργήσουν τα εργοστάσιά τους είναι υποχρεωμένοι να εισάγουν σκουπίδια από άλλες χώρες, με εκατοντάδες κοντέϊνερς να καταφθάνουν καθημερινά από το Λιντς και το Μάντσεστερ της Βρετανίας! Σε κάθε περίπτωση, τα σκουπίδια όπως όλα δείχνουν θα είναι ένα από τα πιο… καυτά εμπορικά προϊόντα του μέλλοντος, τουλάχιστον για χώρες που έχουν προ πολλού περάσει στην φάση της πολιτικής και κοινωνικής τους ενηλικίωσης.